DSA

De huidige wetgeving staat inmiddels 20 jaar, maar nu heeft de Europese Commissie dan twee vernieuwde wetgevingsinitiatieven ter verbetering van de digitale diensten binnen de EU. Het gaat om de Digital Services Act (DSA) en de Digital Markets Act (DMA). En ze zijn niet over één nacht ijs gegaan; deze voorstellen werden in december 2020 gepresenteerd, en op 25 maart 2022 (DMA) en 23 april 2022 (DSA) volgde het politiek akkoord.

Zelf noemde de Europese Commissie het in een eerder stadium ‘een ambitieuze hervorming van de digitale ruimte, een uitgebreide reeks nieuwe regels voor alle digitale diensten, inclusief sociale media en andere online platformen die in de EU actief zijn’. Maar gaan de DMA en DSA dan de oplossing zijn bij vage algoritmes, dark patterns en grijze gebieden, ingewikkelde en listige cookie meldingen, of controle op nepnieuws? De toekomst zal het leren, voor nu ligt er in ieder geval een set wetten en regels die overal in de EU gelden. Dat zal meer duidelijkheid, transparantie en veiligheid moeten gaan bieden.

De DMA richt zich voornamelijk op de ‘gatekeepers’ van deze wereld. Een gatekeeper is een ‘core platform service’ zoals: zoekmachines (Google), sociale netwerken (Facebook), videodeeldiensten (YouTube), cloud-computingdiensten en nog enkele andere grote diensten en bedrijven zoals bijvoorbeeld Amazon. Mede vanwege hun omvang spelen zij een zeer belangrijke rol als het gaat om het beheren van toegang tussen bedrijven en hun klanten.

Digitale dienstverleners die consumenten en aanbieders met elkaar verbinden hebben te maken met de DSA. Denk hierbij aan aanbieders van content, diensten en goederen, dus denk aan CDN’s (Content Delivery Network), hosting providers en online platformen. De wetgeving gaat hier specifiek om transparantie in en bij digitale advertenties.

Kortom “Alles wat offline is verboden, moet ook online worden verboden”.

De DMA en DSA zouden voor de verschillende partijen en gebruikers voordelen moeten gaan opleveren;

Voor burgers

• meer keus, lagere prijzen
• minder illegale inhoud
• betere bescherming van de grondrechten

Voor aanbieders van digitale diensten

• juridische zekerheid, harmonisatie van regels
• gemakkelijker starten en groeien in Europa

Voor zakelijke gebruikers van digitale diensten

• meer keus, lagere prijzen
• toegang tot EU-brede markten via platforms
• gelijk speelveld tegen aanbieders van illegale inhoud

Voor de samenleving in het algemeen

• meer democratische controle en toezicht op systemische platforms
• minder systemische risico’s, zoals manipulatie of des-informatie

Twintig dagen na bekendmaking in het Publicatieblad van de Europese Unie zullen de wetten in werking treden. Als de DMA van kracht is geworden hebben de aangewezen ‘gatekeepers’ maximaal zes maanden de tijd om er voor te zorgen dat ze de verplichtingen kunnen naleven. De DSA zal vijftien maanden of uiterlijk vanaf 1 januari 2024 van toepassing zijn in de gehele EU. De grote online zoekmachines en platformen hebben echter maar vier maanden de tijd om hun zaakjes op orde te krijgen.

Gaat het dan nu een ideale digitale wereld worden? Gaan we nu meer gelijke en eerlijke kansen krijgen en niet slechts enkele grote platforms met belangrijke ecosystemen, die de digitale economie en wereld beheersen? Maar het is wel een goede stap in de Gaia-X gedachte, meer eerlijkheid, transparantie, samenwerking en veiligheid. De toekomst zal het leren.